Manastir Suvodol

Manastir Suvodol se nalazi u opštini Zaječar, u ataru sela Selačka. Smešten je u dolini istoimene reke, na jednoj zaravni koja je usečena u severnu stranu planine Manastirska Glama. Okružen je zelenilom i može se primetiti tek pred sam ulaz u manastirsku portu. Poznat je i kao Bogorodičin manastir, pošto je posvećen rađanju presvete Bogorodice. Poreklo imena Suvodol se ne zna i neshvatljvo je zašto nosi takvo ime kada se može pohvaliti izuzetnim vodenim bogatstvom..

Manastir je jedno od najstarijih zdanja u ovim predelima, ali o njegovom nastanku i dešavanjima u njemu nema mnogo podataka, jer su manastirske arhive uništavane dva puta – u srpsko- turskom ratu i tokom sukoba sa Bugarskom. Sagrađen je u 11.veku, u vreme kada je Vizantija osvojila Vidinsku oblast, u periodu od 1004. do 1008.godine, ali je već krajem veka bio srušen od strane Kumana i drugih lutajućih plemena. Za vreme vladavine kralja Milutina, manastir je ponovo sazidan, a u vreme kneza Lazara Hrebeljanovića je dobio i svoj konačni izgled. 1869.godine primećene su pukotine na oltaru, pa je manastir ponovo srušen. Na istom mestu podignut je nov, u čiji je oltar ugrađen i deo moštiju iscelitelja svetog Pantelejmona, pa se iz tog razloga veruje da voda iz česme u manastirskoj porti ima lekovita svojstva. Ljudi dolaze ovde zbog problema sa vidom, padavicom, glavoboljom, turberkulozom, ali i da bi se oslobodili strahova.

Što se tiče pisanih dokumenata o istoriji ovog manastira, ostao je Marinkov Jevanđelistar iz 14.veka i Oktoih iz 1692.godine, koji su poklonjeni Srpskoj kraljevskoj akademiji. Josif Pančić je, nakon svog boravka u Suvodolu, ostavio zapis da je manastir u potpunosti obnovljen i oslikan 1645.godine. Sačuvan je i jedan nadgrobni spomenik iz 1255.godine.

Da je u ovom manastiru bilo mnogo stradanja, svedoče ljudske kosti koje su iskopavane za vreme zidanja nove zgrade, kao i one koje izbacuje reka iz planinskih pećina, u periodu jakih kiša i topljenja snega. Za vreme bugarske okupacije, na primer, 1917.godine, ovde je ubijeno 82 monaha iz Timočke krajine, od toga dvojica baš iz Suvodola.

Do 1946.godine, Suvodol je bio muški manastir, ali nakon završetka Drugog svetskog rata, oduzeta mu je sva imovina, tako da su ga svi monasi napustili. Obnovljen je dolaskom monahinja iz Bosne i sremskih manastira, i od tada je Suvodol ženski manastir u kome i danas živi samo par monahinja.

Manastir se izdržava od stočarstva i poljoprivrede, kao i od priloga vernika.

Manastir Sveti Nikola

Manastir Sveti Nikola, nekadašnji centar Dabarske eparhije, dugo je bio centar srpske pismenosti i duhovnosti, kao i centar okupljanja povodom raznih običaja. Jedan od takvih događaja je Ilindanski vašar koji je održavan svake godine u čast Svetog Ilije, čije ime nosi jedna od tri crkve u sastavu Manastira. Ta tradicija je duga preko 500 godina i još živi.Manastir potiče iz 11.veka, a njegov ktitor se ne zna pouzdano. Zna se samo da su Nemanjići bili njegovi obnovitelji i darodavci.

1974. godine u ovom Manastiru su otkrivene velike istorijske i umetničke vrednosti, zakopane još u 17.veku. Riznica sadrži 40 predmeta od plemenitih metala, od belog ili pozlaćenog srebra sa ili bez dragulja.

Manastir se nalazi u centru Pribojske Banje.

Manastir Tronoša

Manastir Tronoša se nalazi u senci tronoške planine, sedamnaest kilometara od Loznice. Prema legendi, manastir su podigli braća Jugovići. Ako se može verovati nekim izvorima, oni su 1388.godine boravili u manastiru i podigli česmu pa im je zato narod kasnije možda pripisao i gradnju manastira.

Prava istina je da su Tronošu podigli Kralj Dragutin i njegova supruga Kraljica Katarina 1317.godine. Kraljica Katarina bila je ćerka mađarskog kralja Stefana. Dragutin je dobio Srem, Mačvu i deo Podrinja kao miraz. Kada je podizao manastir, Dragutin nije bio kralj Srbije, već je to bio njegov brat Milutin. Dragutin je imao titulu “mali sremski kralj”. Podizao je manastire sa obe strane Drine. Neki od njih su Račakod Bajine Bašte i Papraća u Bosni.

Odmah nakon pada Srbije, Turci ga ruše do temelja. Obnovljen je tek 1559.godine. Pri kraju prvog srpskog ustanka ruše ga ponovo, da bi ga 1834.godine Knez Miloš obnovio. Austrijanci i kasnije Nemci, činili su što i njhihovi prethodnici. Nemci su ga zapalili 1941. i odneli sve vrednije stvari. Obnovljen je ponovo šezdesetih godina prošlog veka.

Tronoša je bio jedna od prvih škola Vuka Karadžića. Vuk je pisao “Kada sam ja bio dečak, ni u sto sela nije bilo nijedne škole, nego ko je hteo da nauči da čita i da piše, išao je u manastir”. Do manastira se može stići putem, a može i 4 kilometara dugom pešačkom stazom, kojom je Vuk nekada išao od svog rodnog sela Tršića.

Karta

Manastir Visoki Dečani

Manastir Visoki Dečani, zadužbina kralja Stefana Dečanskog, nalazi se između Peći i Prizrena, u podnožju planinskog masiva Prokletije, na levoj obali rečice Bistrice. Kako legenda kaže, ovo mesto je zbog svojih prirodnih lepota izabrao sam kralj Stefan, te je izgradnja crkve Hrista Pantokratora (Svedržitelja) počela 1327. godine pod vođstvom glavnog majstora, katoličkog monaha fra Vita iz Kotora. Za svog života, kralj Stefan je izdao ktitorsku povelju kojom je obezbedio nastavak radova, pa je nakon njegove smrti radove na izgradnji ovog manastira 1335. godine priveo kraju njegov sin car Dušan. Prvi krizni period za manastir nastupio je posle kosovskog boja, jer je nakon oduzimanja imanja osiromašio, ali je nepunih deset godina kasnije ponovo stao na svoje noge uz pomoć kneginje Milice i njenih sinova. Tokom perioda obnove Pećke patrijaršije i 17. veka, manastir Visoki Dečani doživeo je procvat, da bi tokom Velike seobe Srba bio opljačkan od strane turske vojske.

Jednostavna i skladnih proporcija, Crkva Hrista Svedržitelja jedna je od najvećih građevina srednjevekovne Srbije, koja predstavlja jedinstveni spoj vizantijskog, romanskog i gotičkog stila i tradicionalne srpske umetnosti. Oslikavanje hrama trajalo je punih petnaest godina, od završetka radova do 1350. godine, a na ukrašavanju ovog prostora angažovani su najbolji umetnici Dušanovog carstva koji su, prema nekim podacima, oslikali više od 20 ciklusa freski i preko 10 hiljada pojedinačnih likova. Svi freskopisci ostali su nepoznati, osim jednog koji je mestu ostavio svoj potpis i koji će se kroz istoriju pamititi kao „grešni Srđ“. Hram je ukrašen i bogatim skulpturama, među kojima se posebno ističu skulpture na zapadnom portalu crkve, koje prikazuju Isusa Hrista sa dva anđela. Sam manastir ograđen je visokim zidom, a pored crkve Hrista Svedržitelja unutar manastirskih zidova, izgrađeni su i konaci kao zajednička trpezarija. Desetak kilometara uz Bistricu, sve do sela Gornje Belaje, nalaze se poznate dečanske isposnice: svetog kralja Stefana Dečanskog, svete Jelene, svetog Jefrema, srednja i Belajska isposnica.

Pored svoje arhitekstonske posebnosti, bogatih skulputra i izvanrednih freski, manasir Visoki Dečani ima i svoje druge istorijski i kulturno značajne dragocenosti. Među najvećim draguljima zbirke predmeta koji su pohranjeni u ovom manastiru, najznačajniji su svakako ćivot za mošti Svetog kralja i igumanski presto iz 1335. godine. Posebno bogatsvo ovog manastira predstavlja galerija ikona, koja uključuje ikonostase od 14. do 19. veka, kao i manastirka biblioteka, zbirka od oko 150 knjiga, što rukopisanih a što štampanih. Zbog svih svojih kvaliteta, ovaj manastir je od 2004. godine pod zaštitom Uneska kao mesto svetske kulturne baštine. Naime, smatra se da su njegove freske najznačajniji primer renesanse Paleologa u vizantijskom slikarstvu, te da su dragocen zapis o životu u 14. veku.

Manastir Žiča

,,Teško je i zamisliti razdoblje dugo osam vekova, a kamoli u njemu potpuno sagledati trajanje jednog manastira. A baš toliko je prošlo od podizanja Žiče, vreme ispunjeno neponovljivim poletom, na čijem početku stoji osnivanje srpskog kraljevstva i srpske crkve, vreme u koje su svu svoju moć i svoje duhovne snage utkali najznamenitiji i najumniji ljudi onoga doba, ali i vreme silnih razaranja i večitih obnova. Zato je Žiča, možda od svih naših manastira, postala simbol srpskog naroda, njegovih najsjajnih uspona i klonuća, njegovog upornog trajanja izmedju istoka i zapada i njegove neprekidne težnje savršenom i neprolaznom. Ima neke simbolike i u tome što je žička crkva posvećena Vaznesenju Hristovom, pa će biti nazivana ne samo Velika Crkva i Mati svim crkvama već i Dom Spasov, označavajući tako da je ona i mesto spasenja onih koji su je podigli i održali, koji su njoj živeli i svih onih koji su je čistog srca pohodili.
Iz monografije manastira Žiče,
Prof.dr Branislav Todić




Manastir Žiča se nalazi u srcu srednjovekovne srpske države, na samo nekoliko kilometara od Kraljeva. Značaj koji Žiča ima kao simbol srpskog nacionalnog identiteta i osnivanja države je neprocenjiv. Krajem XII veka, Stefan Nemanja se odriče prestola u korist svog sina Stefana i zapocinje monaški život. Ubrzo umire na Svetoj Gori, a njegov sin Sveti Sava prenosi mošti svog oca u Srbiju gde se vode sukobi izmedju izmedju njegove braće: Stefana i Vukana. Sveti Sava uspeva da ih pomiri i sa Stefanom donosi odluku da sagradi manastir Žiču.

Godine 1219. Žiča postaje sedište srpske arhiepiskopije, a Sveti Sava prvi srpski arhiepiskop, da bi već 1221. u njemu krunisao svog brata Stefana za prvog srpskog kralja. Ali spokojna vremena ne traju dugo. Manastir vrlo brzo strada od najezde Bugara i Tatara. Kralj Milutin (1282-1321)  ga obnavlja, da bi samo stotinak godina kasnije manastir pod Turcima podelio sudbinu naroda. Malo se zna o Žiči u periodu turske vladavine, ali je poznato da je 150 godina bio bez krova. Koliki je značaj Žiča imala u srpskom narodu pokazuje i to da Karađorđe već u prvoj godini ustanka obnavlja manastir. Znaju to i Turci pa ga odmah po gušenju ustanka ponovo pale. Obnovljen je tek 1855. godine. Godine 1882. u Žiči je krunisan kralj Milan Obrenović.

Prema jednoj staroj legendi, povodom svakog krunisanja na Žiči su otvarana nova vrata kroz koja je na krunisanje mogao da uđe samo novokrunisan kralj posle čega bi bila zazidana. Otuda za Žiču naziv ,,sedmovrati hram”.

Manastiri eparhije šumadijske

Manastir Kalenić

Vlastelin Bogdan sa ženom Milicom podigao je u Levču, u okolini Rekovca, manastir posvećen Vavedenju Presvete Bogorodice. Manastir je zidan kombinacijom kamena i opeke u periodu 1407-1413. i predstavlja tipičan primer Moravske graditeljske škole. Fasada je izuzetno bogata klesanom kamenom plastikom. Unutrašnji živopis spada u najlepša ostvarenja srpske srednjovekovne umetnosti. U priprati levo od ulaza se nalazi ktitorska kompozicija - vlastelin Bogdan sa ženom Milicom i bratom Petrom, kao i portret despota Stefana Lazarevića. U južnoj pevnici nalazi se poznata freska Svadba u Kani Galilejskoj.

Manastir Raletinac (Sveti apostoli Petar i Pavle)

Prema predanju, Manastir Raletinac potiče iz  onih dana kada i manastir Ljubostinja. O njegovoj prošlosti se vrlo malo zna. Manastir Raletinac se nalazi na putu za Rekovac, kraj Raletinačkog potoka. Prema tom predanju, tri devojke iz devačkog kraja – Rala, Dena i Sara sazidale su tri crkve na području sela Velike Pčelice, koje su po njihovim imenima nazvane: Raletinac, Denkovac i Sarinac. Potpunu obnovu manastir je doživeo, u posleratnim godinama, kada je dozidana priprata i izgrađen novi konak. Manastir Raletinac je vrlo poštovan i značajno je duhovno središte tog kraja. U unutrašnjosti hrama , nalazi se grob za koji se smatra da je počivalište devojke Rale, ktitorke ovog hrama.

Manastir Denkovac (Uspenije Presvete Bogorodice)

Na skrovitom mestu na putu Kragujevac – Rekovac, nalazi se manastir Denkovac. Nekada je ovde bilo i episkopsko sedište. Manastir je više puta stradao od Turaka, a najveća razaranja doživeo je krajem 17. veka u vreme velike seobe Srba pod patrijarhom Arsenijem Trećim Čarnojevićem. Prvi put je onovljen u 19. veku ali ubrzo ponovo zapusteo. Gradnja manastirske crkve počela je 1977. a završena je osvećena 6.septembra 1987. godine. Nema pouzdanih podataka kada je manastir osnovan.

Manastir Voljavča  ( Sveti arhangeli Mihajlo i Gavrilo )

Manastir Voljavča se nalazi 5 km od Sragara, na severoistočnim padinama Rudnika. Po predanju potiče iz 11. veka. Obnovljen je 1430 godine. Turci su Voljavču opljačkali i porušili 1759. godine. Tom prilikom je ubijen i iguman Teodor. Tokom oslobodilačkih ratova manastir je bio utočište srpskim ustanicima, zbog čega je često stradao. Obnovljen je 1762. godine. Najveća razaranja je doživeo polovinom 18. veka od Turaka. U manastiru Voljači bilo je sedište Praviteljstvujušćeg sovjeta.

Manastiri i crkve Srbije

Teško je razumeti srpski narod ako se ne poznaje istorija njegovih hramova. Negde stoje van naselja,  usamljeni i sakriveni u neprohodnim šumama i na teško dostupnim stenama. Negde ih na malom prostoru ima u velikom broju (Ovčarsko - Kablarska klisura, Ibarska dolina). Turci su ih rušili i palili bezbroj puta, narod ih uporno obnavljao. Najstariji hramovi potiču iz XII veka, a sačuvana je i jedna crkva iz IX veka (Petrova crkva).

Srpski hramovi nose sa sobom priču srpskog zadužbinarstva. Najlepše i najstarije hramove podigli su moćni srpski vladari, a neki od njih su u njima svoje poslednje godine proveli kao monasi. Zadužbine su ostavljali i vlastela, monasi i obični građani.  Na zidovima srpskih hramova nalaze se najlepši primerci sačuvanog srednjovekovnog svetskog slikarstva.

Srpski manastiri nalaze se na putu Transromanike koji je Savet Evrope uvrstio u program „Glavni evropski putevi kulture“. U periodu od XI do XIII veka, evropska umetnost bila je inspirisana Rimom pa je pravac po tome dobio naziv romanika. S obzirom da je u srednjem veku crkva bila nosilac kulture, manastiri Srbije najočiglednije predstavljaju ovaj pravac u arhitekturi. Istovremeno sa ovim pravcem, dolazi do nastanka i procvata srpske države. Graditelji su često dolazili iz Italije i sa Jadranskog mora i sa sobom donosili zapadne uticaje koji su se na ovim prostorima mešali sa uticajima vizantijske umetnosti stvarajući specifičan stil.

Oplenac

U srcu nekada šumovite Šumadije, na brdu Oplenac kraj Topole, u želji da i posle smrti svi clanovi dinastije Karađorđević budu na jednom mestu, Kralj Petar podigao je jedinstven hram mauzolej. Ime potiče od oplena, drvenog dela na seljačkim kolima, koji se nekada pravio od hrasta sa ovog brda.

Crkva Svetog Ðorda izgradena je u srpsko-vizantijskom stilu. U središtu crkve dominira naopako okrenuta kruna što simbolizuje tugu naroda zbog propasti carstva posle kosovskog boja. Na zidovima su kopije srpskih fresaka iz preko 60 srpskih hramova. Za to je upotrebljeno oko 40 miliona staklenih kockica sa oko 15000 nijansi boja. U gornjem delu, nalazi se grob osnivaca dinastije, Karađorđa i Kralja Petra, a u kripti ispod hrama u miru počiva još dvadesetoro članova porodice Karađorđević.

Gradnja kompleksa trajala je dosta dugo zbog ratova. Završena je 1934.godine. I koliko god mauzolej pleni svojom lepotom, toliko je kompleks zapušten i u jadnom stanju, bez obzira što Topolu godišnje poseti oko 100.000 turista.

Dobar izbor da se oseti duh Topole je u oktobru kada se održava manifestacija ,,Oplenačka berba” u čast vina i grožda.

Kontakt:
Zadužbina kralja Petra  034/811-118
Autobuska stanica u Topoli: 034/811-425

Turistička karta Šumadije

Fruškogorski manastiri

MANASTIR BEOČIN


Tačno vreme nastanka manastira smeštenog na severnoj padini Fruške gore u neposrednoj blizini naselja Beočin nije poznato. S obzirom da se Beočin po prvi put pominje u turskim spisima 1578. godine, može se sa sigurnošću tvrditi da je manastir postojao oko polovine XVI veka. Tokom austro-turskih ratova u periodu od 1683. do 1695. godine, pretrpeo je veća oštećenja, a tada je ostao i napušten. Po dopuštenju Arsenija III Čarnojevića, izbegli kaluđeri manastira Rače (na Drini) naselili su i obnovili Beočin 1697. godine.
Današnja crkva, posvećena prazniku vaznesenja Hristovog, zidana je u periodu od 1732 - 1734, dok su manastirski konaci izgrađeni između 1728 - 1771 godine. Tokom šeste i sedme decenije XVIII veka izgrađen je jedan od najlepših fruškogorskih ikonostasa i delo je trojice poznatih slikara: Janka Haltazovića, Dimitrija Bačevića i Teodora Kračuna.
Danas manastirski kompleks čine crkva, konaci, kao i zidovi sa severa i zapada.



MANASTIR KRUŠEDOL


Zadužbina i mauzolej sremskih Brankovića, smešten na jugoistočnom delu Fruške gore, manastir Krušedol izgrađen je između 1509. i 1516. godine. Osnovao ga je despot Đorđe Branković.
Tokom Velikih seoba, monasi Krušedola su 1690. godine, napustili manastir, ali se tokom 1697. godine vraćaju predvođeni Patrijarhom Arsenijem III. Prilikom turskog povlačenja iz južne Ugarske, manastir je posebno stradao 1716. godine. Tom prilikom su spaljene i gotovo sve mošti svetih Brankovića.
Današnji izgled manastira datira iz perioda njegove obnove, koja je počela 1721-1726. godine, dok je crkva, posvećena Blagoveštenju Bogorodice, obnovljena između 1742. i 1753. U njoj postoji zidni živopis iz XVI i XVIII veka. Radovi su preslikani uljanim bojama i upravo se ovo smatra prvim uljanim slikarstvom u Vojvodini. Radove su izveli ukrajinski slikari Jov Vasilijevič i Stefan Tenecki.
U toku Drugog svetskog rata manastir nije razoren, ali je kao i vredna manastirska riznica opljačkan. Mnogo godina posle rata manastirski konaci su bili pretvoreni u dečiji dom, da bi tek 70-ih godina bili vraćeni monasima.
Danas manastirski kompleks čini crkva i četvorostrani konaci u ograđenom parku. U manastiru se nalazi najbogatija riznica među fruškogorskim manastirima



MANASTIR JAZAK


Prvi pomen ovog manastira, smeštenog na južnim padinama Fruške gore, potiče iz 1522.godine. Manastir je posvećen prazniku Silaska sv. Duha. Na udaljenosti od jednog kilometra od manastira, nalaze se ostaci prvobitnog manastira istog imena, koji se od izgradnje nove crkve naziva Stari Jazak a bio je posvećen Vavedenju Bogorodice.
Prema predanju, manastir Stari Jazak je osnovao despot Jovan Branković u drugoj polovini XV veka. Tokom XVII veka manastir je zapusteo, a sam preporod doživljava od 1705. godine, kada su donete mošti cara Uroša.      
Novi manastir Jazak počeo je da se zida 1736. godine, radovi su okončani 1758.godine. Konaci su naknadno izgrađeni tokom 1736-1761. Ikonostas u crkvi izveo je 1769. godine Dimitrije Bačević. Iako odnovljen u periodu 1926-1930. godine, manastir je tokom Drugog svetskog rata stradao, a konaci su u tom periodu popaljeni.
Danas je manastir delimično obnovljen i čine ga crkva sa zvonikom, trostrani konaci i visoki ogradni zid koji zatvara portu.




MANASTIR MALA REMETA


Manastir se nalazi na južno-središnjem delu Fruške gore. Pouzdane podatke o manastiru pružaju jedino turski dokumenti u kojima se manastir prvi put pominje 1546. godine. Monasi manastira Rače na Drini su krajem XVII veka obnovili manastir i od tog vremena pa sve do 1920. se vodi kao metoh manastira Beočin.      
Manastirska crkva, sagrađena na mestu stare crkve 1739.godine, posvećena je Pokrovu Bogorodice i ubraja se u red najlepših fruškogorskih hramova. Prestone ikone ikonostasa radio je 1759. Janko Halkozović, a zidne Kosta Vanćelović 1910.godine.      
Tokom Drugog svetskog rata stradao je konak, kao i manastirska biblioteka.      
Danas manastir čine crkva, jednokrilni konak, drveni konak i kapela.




MANASTIR VRDNIK (SREMSKA RAVANICA)


Manastir Vrdnik (Ravanica) je izgrađen na južnim padinama Fruške gore. Izvori iz XVIII veka kazuju da je crkva sagrađena još u drugoj polovini XVI veka. Prvi sigurni podaci o postojanju manastira nalaze se turskim dokumentima iz 1566 - 1569. Tokom 1697. godine manastir su naselili monasi manastira Ravanice, donevši sa sobom mošti kneza Lazara, kao i povelje manastira Ravanice i druge dragocenosti. Od tog trenutka je manastiru pored  naziva Vrdnik dodato i ime Ravanica.
Današnja crkva je sazidana 1811. dok su konaci u prvoj polovini XVIII veka, a njihova prepravka i dozidavanje je tajalo do početka XIX veka. U staroj manastirskoj crkvi nalazio se ikonostas koji je slikao Stanoje Popović, a ikonostas u današnjoj crkvi je delo Dimitrija Avramovića iz 1853. godine.      
Danas manastir čine crkva, tri krila konaka i ogradni zid sa istočne strane.



MANASTIR NOVO HOPOVO


Manastir Novo Hopovo po svojoj arhitektonskoj vrednosti predstavlja najznačajniju sakralnu građevinu svoje epohe na ovim prostorima. Pored Krušedola ovaj manastir sa Crkvom sv. Nikole je jedan od najznačajnijih fruškogorskih manastira.      
Smešten je na središnjem južnom obronku Fruške gore.
Prema predanju manastir je osnovao vladika Maksim (despot Đorđe Branković) početkom XVI veka. Prvi pisani spisi o manastiru potiču iz 1451.godine. Sadašnja crkva sagrađena je 1575/76. godine, dok su zgrade manastirskih konaka nastale postepeno u periodu  od 1728. do 1771. godine okruživši tako crkvu sa sve četiri strane.      
Crkva je oslikavana u više navrata, oltar i naos 1608. dok je priprata 1654. godine. Smatra se da je hopovsko fresko slikarstvo jedno od najznačajnijih na balkanskom umetničkom području. Stari ikonostas zamenjen je delom Teodora Kračuna 1776. godine, koji je tokom Drugog svetskog rata stradao upravo kada je sam manastir opljačkan i razrušen. Danas je ostalo poznato samo deset ikona ove celine.
Manastir je danas obnovljen i čine ga crkva, tri krila konaka, zvonikogradni zid i ekonomske zgrade.



MANASTIR STARO HOPOVO


Veruje se da je i ovaj manastir, pored Krušedola i Novog Hopova, osnovao vladika Maksim, odnosno Đorđe Branković, u periodu između 1496. i 1502. godine. Manastir je smešten na istočnom delu Fruške gore na dva kilometara udaljenosti od Novog Hopova.
Prvi podaci o manastiru zabeleženi su 1545-46. godine. Umesto stare crkve posvećene sv. Nikoli, koja je stradala u zemljotresu, izgrađena je 1752. godine današnja crkva posvećena sv. Pantelejmonu. Poslednje decenije XVIII veka crkva je dobila ikonostas sa izuzetnom rezbarijom, rad osečkog drvorezbara Tomasa Firtlera, a ikone su delo Jeftema Isakovića. Tokom Drugog svetskog rata ikonostas je oštećen i demontiran a manastirski konak je potpuno razrušen.
U ovoj se crkvi cuvaju mošti svetog ratnika Teodora Tirona.  



MANASTIR GRGETEG


Manastir Grgeteg se nalazi na južnom obronku Fruške gore i kao vecina fruškogorskih manastira vezuje se za despote porodice Branković. Prema predanju osnovao ga je Vuk Grgurević, u narodu poznatiji kao Zmaj Ognjeni Vuk 1471. godine. Prvi sigurni podaci potiču iz turskih zapisa iz 1546. Grgeteg je napuštan tokom XVII veka, ali ga 1708. godine obnavlja mitropolit Isaija Đaković. Sadašnja crkva, posvećena sv. Nikoli potiče iz 1771. godine, a konaci su nastali pet godina kasnije. U crkvi su zabeležena dva ikonostasa. Prvi potiče iz 1774 i nalazio se u crkvi do njene obnove 1901. godine i drugi koji se i danas nalazi u crkvi, a slikao ga je Uroš Predić 1902.godine.
Danas manastirski kompleks čine crkva, konaci sa četiri strane i ekonomske zgrade.



MANASTIR KUVEŽDIN


Prvi poznati podaci potiču iz 1566/67. godine, kao i kod većine fruškogorskih manastira iz turskih izvora, ali se ne zna osnivač i tačno vreme nastanka. Prema verovanju manastir Kuveždin sa crkvom posvećenom sv. Savi i sv. Simeonu osnovao je despot Stefan Štiljanović. Manastir se nalazi na jugozapadnom delu Fruške gore. Nova crkva je izgrađena 1816. dok su trostrani manastirski konaci uobličeni 1810. godine. Zidne slike i ikonostas radio je Pavle Simić od 1848. do 1853.godine.



MANASTIR PETKOVICA


Manastir Petkovica sa crkvom posvećenom sv.Petki smešten je na jugozapadnom delu Fruške gore. Po predanju manastir je osnovala despotica Jelena, udovica Stefana Šiljanovića, u prvoj polovini XVI veka. Prvi pouzdani podaci o manastiru datiraju iz 1566/67. godine. U toku XVIII veka crkva je u nekoliko navrata obnavljana, ali je do danas sačuvala nepromenjen oblik. Crkva je 1735. godine dobila novi ikonostas sa velikim izrebarenim krstom.



MANASTIR ŠIŠATOVAC


Osnivanje manastira Šišatovac vezuje se za izbegle monahe iz manastira Žiče. Iguman Žiče, Tepfilo sa monasima Ilarionom i Visarinom je na mestu nekadašnje crkve sv. Nikole podigao crkvu posvećenu Rođenju Bogorodice 1520. godine. Na zidovima crkve su očuvani fragmenti fresaka koje je naslikao Grigorije Davidović Obšić 1793. godine. Danas se u crkvi čuva triptih, delo Dimitrija Bačevića.
Pouzdani podaci o manastiru datiraju iz sredine XVI veka.



MANASTIR VELIKA REMETA


Manastir Velika Remeta sa crkvom posvećenoj sv. Dimitriju, sagrađen je na južnim obroncima Fruške gore. Prema predanju, manastir se vezuje za kralja Dragutina, ali je verovatnije da je nastao krajem XV i početkom XVI veka. U turskim spisima se pominje po prvi put manastir pod imenom Velika Remeta 1562. godine. Živopisna crkva i spolja i iznutra sagrađena je između 1567-1568. a četvorostrani  manastirski konaci su sagrađeni u periodu između 1722 - 1771. godine. Ikonostas manastirske crkve sagrađen 1850.godine od ikona koje potiču iz različitog vremena i različitih autora.



MANASTIR RAKOVAC


Prema verovanju, manastir Rakovac sa crkvom posvećenoj sv. vračevima Kuzmanu i Damjanu, osnovao je veliki komornik despota Jovana Brankovića, Raka Milošević. Prvi pouzdani podaci o manastiru zabeleženi su 1545/48. godine. Ikonostas je 1763. godine oslikao Vasa Ostojić, a zidne slike u trpezariji konaka je 1768. dodine izradio Avrosije Janković.



MANASTIR DIVŠA (ĐIPŠA)


Manastir Divša, sa crkvom koja je posvećena sv. Nikoli, izgrađen je na zapadnom ogranku južnog obronka Fruške gore. Osnivanje manastira, krajem XV vek, pripisuje se despotu Jovanu Brankoviću. U turskim spisima se manastir pominje tek u drugoj polovini XVI veka. Pretpostavlja se da je tokom XVII veka napušten, a već u XVIII veku se pominje kao metoh manastira Kuveždin. Ikonostas je 1753/54. godine slikao Teodor Stefanov Gologlavac.



MANASTIR PRIVINA GLAVA (PRIBINA)


Vlastelin Priba (Priva) je prema predanju u XII veku osnovao manastir Privina glava sa crkvom posvećenoj arhistrazima Mihajlu i Gavrilu. Po drugom predanju, osnovali su ga sremski despoti Brankovići krajem XV veka. Pouzdani podaci o manastiru potiču iz 1566/67. godine. Između 1741. i 1760. godine, na mestu stare crkve podignuta je današnja crkva. Konaci su izgrađeni u periodu od 1753. i 1771. godine. Ikonostas i pevnice 1786/91. godine oslikao je Kuzman Kolarić.



MANASTIR BEŠENOVO


Ostaci manastira Bešenevo se nalaze na južnim padinama Fruške gore. Manastirska crkva je bila posvećena sv. Arhanđelima. Bušenovo je po predanju osnovao srpski kralj Dragutin, ali se kao najčešći datum osnivanja pominje 1467. godina kada je prema jednom izgubljenom zapisu crkva bila oslikana. U turskim spisima se manastir prvi put pominje 1545. godine. Konaci koji su izgrađeni između 1730 i 1771. godine danas su potpuno razoreni.

Manastir Rača

Manastir Rača je jedno od najposećenijh mesta u nacionalnom parku Tara. Nalazi se šest kilometara od Bajine Bašte i smatra se da je zadužbina Kralja Dragutina Nemanjića iz XIII veka. Od njegove carske lavre ostali su samo temelji nakon turskih osvajanja iz XV veka. Jedno je od najznačajnih mesta srpske prošlosti. Od posebnog je značaja bila račanska prepisivačka škola, a nakon stradanja manastira i velike seobe Srba 1690.godine, Račani su u Sent Andreji stvorili osnovu srpske azbuke i književnosti u novom veku.

Stotinak godina kasnije bratstvo Tronoša podiže manastir iz ruševina da bi krajem prvog srskog ustanka bio ponovo zapaljen. Današnji izgled crkve potiče iz 1836.godine. Za vreme drugog svetskog rata ovde je od Nemaca sklonjeno Miroslavljevo Jevandjelje, najstarija srpska knjiga napisana u XII veku. Deo svetih mošti Kralja Dragutina od nedavno se nalaze u ovom hramu.

Od Manastira Rače do vrela Lađevac i ostatka račanske prepisivačke škole vodi obeležena pešačka staza duga oko dva kilometra. Put vodi uz obalu rečice Rače. Na odmorištima ima sa obe strane reke klupa i stolova sa natstrešnicama. Posle četrdesetak minuta hoda stiže se do slapova vrela Lađevac. U blizini Lađevca nalaze se ostaci Račanske prepisivačke škole”. Dalje savladavanje staze koja vodi do vidikovca Crnjeskovo je dosta teže. Lokalni vodiči nacionalnog parka Tara mogu biti od velike pomoći.

Манастир Ћелије

Манастир Ћелије налази се шест километара од Ваљева, у брдовитом и прелепом пределу, на левој обали Градца, малене, али једне од најчистијих европских река. Као и већина српских манастира и овај је током векова пуно пута рушен од стране Турака. У порти се налази гроб Илије Бирчанина, српског кнеза ког су Турци у сечи кнезова погубили 1804. године у Ваљеву, заједно са Алексом Ненадовићем.

Тачно време настанка манастира Ћелије није познато. Према народном предању, подигао га је краљ Драгутин, који је овим крајем управљао од 1282. до 1316. године. Предање приписује Драгутину подизање свих старијих манастира са једне и друге стране Дрине. Постоји и једна друга, вероватнија претпоставка, по којој је манастир подигнут за време владавине деспота Стефана Лазаревића (1389-1427)када је дошло до процвата западне Србије.

Mapa

Manastir Gračanica

Manastir Gračanica je jedan od najznačajnijih spomenika srpske kulture i predstavlja remek – delo srednjovekovne srpske arhitekture. Arheološki podaci govore da je manastir podignut na mestu starijeg vizantijskog hrama između 1315. i 1321. godine. Zadužbina je kralja Milutina, njegove žene Simonide i sina Stefana.

U crkvi se nalaze freske koje prikazuju rodoslov dinastije Nemanjića, kao i  portreti srpskih arhiepiskopa i patrijaraha.

Manastir je pod zaštitom UNESCO-a. Udaljen je 5 km od Prištine.

Manastir Kaona

Veliki manastirski kompleks je prelepa oaza na više hektara u kraju koji se zove Ravne livade, a poribljeno jezero i vodoskok nikoga ne ostavljaju ravnodušnim. Pored crkve, podignuta je neobična građevina sa nadstrešnicom i velikim osmouglim stolom. Gosti se na ovom mestu mogu odmoriti i razgovarati u hladu visokog drveća, a sto bez čela simbolizuje jednakost svih ljudi pred Bogom.

Nastao je u 14 veku, a prva crkva sagradjena na ovom mestu datira iz 11-og veka. Prema narodnom predanju, manastir Kaona je zadužbina Ikonije, sestre Miloša Obilića, a podigla ga je posle njegove pogibije u Kosovskom boju. Sestre Ikonija i Vida, naime, prateći Miloša na Kosovo, stigle su do Ravnih livada. Vraćajući se sa obližnjeg izvora, Ikonija je tada rekla: "Eh, što dobra konja videh, još da je sedlo prema njemu". Na to joj je Miloš odgovorio: "Imamo blaga, načini mu sedlo, a kada se vratim sa Kosova, pomoćiću ti da bude još lepše". Pod pojmom "dobra konja" tada se mislilo na lepo i slikovito mesto, na kome se mogla sagraditi crkva. Miloš se nije vratio sa Kosova, a sestre su sagradile dva manastira da bi ovekovečile uspomenu na svoga brata. Vida je podigla manastir Vidojevicu, a Ikonija - Kaonu.

Manastir je muški i aktivan je. Stradao vise puta pod Turcima i za vreme svetskih ratova. Zadnja velika obnova počela je 1962 godine.

Nalazi se stotinak kilometara od Beograda, na putu Šabac - Valjevo. Manastir Kaona je od Šapca udaljen trideset kilometara i do ovog mesta stiže se posle skretanja desno kod sela Draginje.

Manastir Sopoćani

Naziv manastira potiče od slovenske reči ,,sopot ” što znači izvor, a misli se na obližnje izvorište reke Raške. Podigao ga je kralj Uroš (1243-1276), ne zna se tačno kada, ali ima razloga za pretpostavku da se to desilo u drugoj polovini njegove vladavine, kako zbog činjenice da je njegov rano umrli sin prvenac sahranjen u Studenici, tako i zbog činjenice da je prvi deo njegove vladavine bio ispunjen sređivanjem unutrašnjih prilika i odbranom zamlje od napada Grka, Bugara i Ugara.

Srbija je na početku vladavine kralja Uroša bila u veoma teškom stanju, da bi za vreme njegovog upravljanja postala jedna od najsnažnijih država na Balkanu. Trgovinske veze sa zapadom i Vizantijom, kao i rudnici zlata i srebra obezbedile su materijalno blagostanje, a takođe i procvat duhovnosti koju su započeli njegov deda Stefan Nemanja i stric Sveti Sava, a nastavio otac Stefan Prvovenčani. Hilandarski Jeromonah Domentijan je po želji kralja Uroša napisao žitija njegovih predaka Stefana Nemanje i Svetog Save koja predstavljaju vrhunac srpske srednjovekovne književnosti.

Zadužbina je najverovatnije sagrađena u sedmoj deceniji XIII veka, kada je arhiepiskop bio njegov brata Sava II. Manastir je zamišljen kao grobnica porodice i kralju najodanijh ljudi. U Sopoćanima je sahranjena  njegova majka, kraljica Ana i kraljev verni prijatelj, arhiepiskop Joanakije I.

Podižući Sopoćane, Kralj Uroš je hteo da veličinom i lepotom svoje zadužbine nadmaši svoje pretke. To se vidi i iz posvete: dok je Stefan Nemanja svoju zadužbinu posvetio Svetoj Bogorodici, a Stefan prvovenčani svoju Žiču – Hristu, kralj Uroš podiže Sopoćane u ime same Svete Trojice.

Izgradnja crkve bila je najverovatnije poverena graditeljima iz srpskog pomorja, kojima su bili poznati oblici romaničke arhitekture, dok su za unutrašnjost odabrani tada najbolji umetnici iz Carigrada - ondašnje kulturne prestonice Evrope. Njihove freske su pronele slavu Sopoćana širom sveta.

Tek što su Sopoćani završeni, kralja Uroša sa prestola zbacuje njegov sin Dragutin, posle čega se stari kralj zamonašio i pod imenom Simeon povukao u neki manastir u Humu. Godine 1282. Dragutin se pokajao i predao vlast svom bratu Milutinu sa kojim će kraljica Jelena preneti telo svog supruga Uroša u Sopoćane.

Manastir Sopoćani zbog svog duhovnog i istoriskog značaja nosi titulu carske lavre, što je u srednjem veku bilo veoma značajno u crkvi. Postojala je tačno utvrđena hijerarhija među manastirima. Na prvom mestu bila je Studenica kao majka srpskih crkava. Na drugom mestu je Žiča, a odmah zatim Sopoćani (mada neki smatraju da je Mileševa ispred).

Manastir Temska

Manastir Svetog Đorđa nalazi se u selu Temska,  nedaleko od Pirota. U okolini se nalaze lepi predeli Parka prirode Stara planina kao i mini hidro-elektrana na reci Temštici.

Pećka Patrijaršija

Pećka patrijaršija je jedan od najvećih spomenika srpske prošlosti.

Proglašenje Pećke arhiepiskopije za patrijaršiju bar u početku nije izazvalo veći otpor Carigradske patrijaršije, ali nakon šest godina, pod uticajem vizantijskog cara Jovana Kantakuzena i novih Dušanovih osvajenja na štetu Vizantije, carigradski patrijarh Kalist I baca anatemu (prokletstvo) na cara Dušana, patrijarha Janićija II i na ceo srpski narod. Car Dušan je želeo da popravi odnose sa carigradskom patrijaršijom, ali važniji državni poslovi omeli su ga da svoju nameru izvede do kraja. U međuvremenu, 1354. umire prvi srpski patrijarh Janićije II, a na prestolu ga je zamenio patrijarh Sava IV.

Kada je 1364. godine Vizantiji zapretila velika opasnost od Turaka, carigradski patrijarh Kalist I, koji je i bacio prokletstvo na Srbe, uz saglasnost cara Jovana Paleologa dolazi. u Ser udovici cara Dušana, carici Jeleni, da preko nje i ćesara Uglješe potraži pomoć od Srba i ujedno da povede pregovore o izmirenju Carigradske i Pećke Patrijaršije. Kalist se međutim uskoro razboleo i umro u Seru. a prekinute pregovore nastavio je despot Uglješa koji je 1368. sve eparhije u svojim oblastima izdvojio iz Pećke Patrijaršije i vratio ih pod jurisdikciju carigradske patrijaršije.

Uglješa je ubrzo posle toga, zajedno sa bratom Vukašinom, poginuo na Marici 1371. Nakon Maričke bitke, upadi Turaka u srpske krajeve i niz drugih nesrećnih događaja, pojačavale su u narodu uverenje da je sve to posledica prokletstva, pa su mnogi osuđivali cara Dušana što se samovlasno proglasio carem i postavio patrijarha. Svetogorski starac Isaija, pokrenuo je akciju pomirenja. Dobivši pristanak od patrijarha i od kneza Lazara, Isaija odlazi u Carigrad. Vizantijski car Jovan Paleolog i patrijarh Filotej su primili izaslanstvo svetogorskih kaluđera i odlučili da skinu prokletstvo, a da se za sve to traži samo jedan uslov: da Srbi, ukoliko opet osvoje grčke oblasti, neće zbacivati s prestola grčke mitropolite i episkope koje zateknu u osvojenim krajevima.

Nakon Kosovske bitke, sa propadanjem srpske države, polako se gasila i samostalnost Pećke Patrijaršije. Sve oblasti Pećke Patrijaršije koje su Turci osvijili, oduzete su od nje i dodeljene Ohridskoj arhiepiskopiji, čiji je arhiepiskop živeo pod turskom vlašću već od kraja 14. veka.

U vreme austro-turskog rata krajem XVII stoleća Pećka patrijaršija je prošla kroz teška iskušenja. Pećka riznica je tada bila skrivena u jednom kubetu manastira Gračanice, ali su je 1688. godine Turci našli i opljačkali. Pominje se da je pećko blago bilo tako veliko da ga je devet konja odvuklo. Kada je patrijarh Arsenije III pobegao u Austriju 1689. godine, pećki paša Mahmud Begović opljačkao je sve što se u Patrijaršiji zateklo.

Manastir Mileševa

Manastir Mileševu osnovao je kralj Vladislav, sin Stefana Prvovenčanog i unuk Nemanjin. Tačno vreme podizanje crkve nije poznato. Prema nekim izvorima, Vladislav je svoj manastir počeo da zida 1234. godine, mada neki detalji na freskama ukazuju da se to moglo desiti i desetak godina ranije dok je Vladislav bio samo kraljević i upravljao župom Crna stena. U svakom slučaju, sigurno je da je manastir nastao između 1219. i 1235. godine. Oko 1235. godine, kralj Vladislav dozidao je još jednu pripratu da bi u njoj sahranio telo svog strica Svetog Save, koji se posle dugog puta po svetim zemljama istoka, razboleo i umro u Bugarskoj. Činjenica da je Savino telo sahranjeno u Mileševi podigla je ugled manastira, koji se po crkvenoj hijerarhiji nalazio na drugom mestu, odmah posle Studenice.

U Mileševi se 1377. godine krunisao za kralja Bosne i Srbije kralj Tvrtko, pošto se Mileševa u to vreme nalazila na teritoriji njegove države, a 1446. godine zahumski vladar Stjepan Vukčić Kosača uz svoju titulu dodao je naziv „herceg od Svetog Save“ pa se njegova država koja se prostirala do Mileševe prozvala Hercegovinom.

Turci su prvi put poharali manastir 1459. godine. Krajem XVI veka odneli su telo Svetog Save u Beograd i zapalili ga.

Da nije podigao Mileševu, kralj Vladislav bi verovatno ostao malo zapamćen u istoriji srpskog naroda. Njegova kratkotrajna vladavina nije uticala na kasnije istorijske dogadjaje. Mileševske freske međutim, predstavljaju znamenitost koja je u samom vrhu našeg kulturnog nasleđa. Početkom Drugog svetskog rata, italijanski fašisti učinili su nešto što ni Turci nisu: pretvorili su manastir u konjušnicu što je uslovilo da likovne dekoracije u donjim zonama zauvek nestanu.

Mileševsko slikarstvo

Osnovnu vrednost Mileševe čine njene delimično sačuvane freske koje spadaju u monumentalna dela slikarstva srednjeg veka, iako se nisu sačuvale ni u prvobitnom izgledu ni u prvobitnom broju. Sve freske u glavnom delu crkve rađene su na žuto-pozlaćenoj, a manjim delom na plavoj pozadini.

Najveličanstvenija freska je Beli Anđeo, remek delo srednjovekovnog slikarstva. Fotografija Belog Anđela je prva slika poslata satelitom iz Evrope u Ameriku (1958. god), a 1962. godine u prvom  signalu poslatom u kosmos nalazile su se dve fotografije: kineski zid i slika Belog Anđela.

Mileševski slikari imaju slobodan, širok potez i razvijen osećaj za boju. Iako sve njihove slike imaju uzore u starijim majstorima, naslikane kompozicije kazuju da su ih slikali stvaraoci koji su bili daleko od oponašanja tuđih dela.

Ko su bili mileševski slikari, nije poznato. Neki istoričari smatraju da su imena Teodor, Georgije i Dimitrije, zabeležena pri dnu nekih figura, njihova imena.

Mileševska štamparija

Za vreme turskog ropstva u manastirima je čuvana da se ne ugasi, srpska pismenost, a prva knjiga u porobljenoj Srbiji odštampana je u Mileševi. Polovinom XVI veka, manastir je raspolagao uređenim poljoprivrednim gazdinstvom i za prodatu stoku u Veneciji, monasi su kupili 1543. godine štamparske prese i slova. Monasi iz Mileševe otputovali su u Veneciju da nauče štamparsku veštinu, a u povratku su na šestoro konja natovarili štampariju. U Mileševu su je doterali krišom, putujući noću kroz bespuća. Štamparija je montirana u pripremljenim skrivnicama u potkupolnom prostoru spoljne priprate. Tu su od 1544. do 1557. godine, koliko je štamparija opstala, odštampani „Psaltir“, „Molitvenik“, „Trebnik“ i druge knjige za crkvene potrebe.

Kontakt Manastir Mileševa 033-713-897 Turistička karta Prijepolja

Manastir Tumane

O manastiru Tumanu (ili Tumane kako se još čuje) nema puno pouzdanih pisanih podataka. Malobrojni podaci vezuju njegov nastanak za XIV vek i junaka Miloša Obilića kao ktitora manastira. Mnogo toga u ovom kraju vezuje se za njegovo ime: u selu Dvorištu kraj Golupca, po predanju Miloš je imao dvorove, a u Snegotinskom potoku je Miloševa banja. U narodu postoje dve verzije o postanku i imenu manastira. Prema jednoj, manastir Tuman je zidao Miloš Obilić neposredno pred Kosovski boj. Kad su radovi stigli do samih prozora, knez Lazar poziva vojvodu Obilića: "Tu mani (ostavljaj) zidanje manastira, skupljaj svoje i pohitaj na Kosovo da branimo zemlju." Prema drugoj legendi, Miloš je u lovu nehotice strelom ranio isposnika Zosima. Teško ranjenog Zosima, Obilić je poneo na leđima svome dvoru, da mu ukaže pomoć, ali kako je rana bila preduboka, svetitelj zamoli Obilića da ga spusti na zemlju: "Tu mani (ostavi) da mirno umrem". U znak kajanja vojvoda Obilić je na tom mestu podigao manastir koji je po rečima isposnikovim narod  nazvao Tuman.

Kao i sve ostalo iz doba turskog ropstva, sudbina manastira dugo je ostala nejasna. Prvi pouzdani podaci sreću se tek početkom XVIII veka. 1826. godine Joakom Vujić pruža zanimljive podatke o porezima koje manastir plaća Turcima: glavnicu 12 groša godišnje, od svake svinje po 4 pare, od svake košnice po 1 groš.

Današnji izgled crkve potiče iz 1924. godine.

Turistička karta istočne Srbije

Manastiri valjevskog kraja

Manastir Pustinja

Manastir Pustinja se nalazi u kanjonu Jablanice nedaleko od sela Poćuta blizu Valjeva, a smatra se da potiče iz 13. ili 14. veka. Pretpostavlja se da je osnovan kao rudarska crkva i da je ktitor kralj Dragutin. Pustinja je sada ženski manastir.

Manastir Jovanja

Nalazi se na putu za Poćutu i Bajinu Baštu. Crkva manastira Jovanja je najverovatnije podignuta krajem 15. ili početkom 16. veka.

Manastir Bogovača

Manastir Bogovača se nalazi blizu Mionice nedaleko od Valjeva. Bogovača je ženski manastir.

Manastir Dokmir

Manastir Dokmir se nalazi u selu istog imena blizu Brankovine. U manastiru Dokmir postojala je škola koja je radila 8. godina. U drugoj polovini 18. veka tu je živeo Hadži Ruvim koji je osnovao slikarsku i duborezačku školu. Dokmir je ženski manastir.

Manastir Davidovica

Manastir Davidovica je zadužbina Dmitra Nemanjića (unuk Stevana Nemanje). O Dmitru Nemanjiću nema puno istorijskih podataka. Poznato je da se zamonašio i uzeo ime  David po čemu je manastir nazvan Davidovica. Njegov unuk Vratko (Jug Bogdan iz narodnih pesama) je otac kneginje Milice. Na jednoj nadgrobnoj ploči u okviru porte, stoji napisano da je Vratko tu sahranjen. Mada nema pouzdanih dokaza, predpostavlja se da i Dmitar počiva u Davidovici. Istorijske činjenice govore da je Jug Bogdan u ovom kraju imao dvor, a da je zaista bilo tako potkrepljuje i činjenica da se brojni stanovnici ovog kraja prezivaju Bogdanović. Po predanju, oni su potomci Jug Bogdana. Prilikom arheoloških istraživanja pronađen je veći broj  lobanja bez skeleta pa neki smatraju da pripadaju braći Jugović.

Nalazi se na padinama Jadovnika, nekoliko kilometara od Brodareva (put Prijepolje – Podgorica).