Istorija Krima



Geografski položaj i prirodne karakteristike oduvek su na Krim privlačile narode različitih kultura i tradicija. Za stočare je ovde uvek bilo puno pašnjaka, za zemljoradnike puno plodne zemlje, za lovce šume sa puno divljači, za ribolovce mnog zaliva bogatih ribom. Ovde su se često sukobljavali interesi velikih civilizacija pa zato ne treba da čudi što je Krim bio arena u kojoj se prolivalo puno krvi.


Najstariji narodi za koje se zna da su naseljavali Krim bili su Tavri, Krimeri i Skifi. Za sobom nisu ostavili puno materijalnih tragova. Smatra se da se naseli ove prostore u periodu od 10.do 7.veka pre nove ere.



Prvi Grčki kolonizatori su se pojavili u 6.veku pre n.e. i postepeno su zauzeli primorje i osnovali više gradova: Hersones, Feodosiju, Pantikapei, Tiritaku, Kerkinitadu, Kimerik). U prvom veku nove ere, Grčke kolonije padaju pod Rimsku vlast, a kasnije postaju deo Vizantije. Grčka stanovništvo se postepeno meša sa drugim narodima. Rimljani su se na Krimu zadržali skoro 2 veka. Za to vreme podigli su tvrđave u nekoliko mesta (Haraks, Balaklava i dr). Konačno su sa Krima proterani u 4.veku. Za vreme njihove vladavine na Krim se doseljavaju Sarmati i Alani koji se mešaju sa lokalnim stanovništvom i tako potpuno nestaju.


Goti (germansko pleme) zauzimaju severo-zapadni Krim u 3.veku. Pred naletom Huna premeštaju se na jug i postaju žitelji Vizantije. Uz podršku Vizantije osnovanu su veća naselja (Doros, Eski-Kermen i dr). Posle primanja hrišćanstva ovde je osnovana Gotska eparhija Carigradske patrijaršije. Goti se mešaju sa susednim alanima koji takođe ispovedaju istu veru i stvaraju etničku grupu "totalani". Jedan deo totalana predstavlja deo etnogeneze budućih krimskih Tatara, a drugi deo srednjovekovnih krimskih Grka.



Bez obzira na migracije naroda i doseljavanje Huna, Jevreja, Hazara, Pečeneza, Jermena, Venecijanaca i drugih, najveći uticaj na Krim u periodu od 5.do 15.veka ima Vizantija. Vizantija je određivala politiku, ekonomiju i kulturu lokalnih naroda. Pod njenim uticajim sva krimska plemena su prelazila u hrišćanstvo. Na Krimu, u gradu Hersones, hrišćanstvo je 988 . godine prihvatio knez Kijevske Rusije Vladimir. Inače, prvi kontakti Slovena sa Krimom desili su se u 9.veku.


Upad mongolske Zlatne Horde Džingis-Hana 1218. godine ostavio je veliki uticaj na današnju etničku strukturu. Mongoli su u svom sastavu imali Tatare - tursko pleme iz centralne Azije. Posle propasti Horde, Tatari ostaju da žive na Krimu, ali u 14.veku primaju islam. Oni se mešaju sa islamiziranim neturskim narodima (potomci totalana, grka i dr) i tako nastaju krimski Tatari.


Posle pada Vizantije, Turci uspevaju da ovladaju delom Krima. Bio je to mali procenat teritorije, ali je obuhvatao strategijski najvažnije tačke i tvrđave. Pod uticajem Turske vrši se islamizacija lokalnog stanovništva.


Posle prvog rusko-turskog rata i složenih političkih intriga, Krim postaje deo ruske imperije 1783. godine. Muslimani sa Krima (Tatari) masovno emigriraju u Tursku (neki procenjuju čak 4 miliona), a doseljavaju se Rusi koji krajem 19. veka postaju većina. Istovremeno se javlja deficit stanovništva pa vlada usvaja mere koje bi trebalo da privuku doseljavanje stranaca. Kao rezultat tih mera, već 1865 .godine na Krimu je bilo 45 nemačkih naselja. Nemci sa sobom donose naprednu agrotehniku i kulturu. Početkom 20. veka njihov broj se značajno smanjuje zbog nacionalnih i verskih pritisaka. Potomci Nemaca su potpuno proterani 1944. godine zajedno sa Tatarima i Bugarima zbog saradnje sa nacistima tokom okupacije.


Related Articles

 

Additional information