Pećka Patrijaršija
Pećka patrijaršija je jedan od najvećih spomenika srpske prošlosti.
Proglašenje Pećke arhiepiskopije za patrijaršiju bar u početku nije izazvalo veći otpor Carigradske patrijaršije, ali nakon šest godina, pod uticajem vizantijskog cara Jovana Kantakuzena i novih Dušanovih osvajenja na štetu Vizantije, carigradski patrijarh Kalist I baca anatemu (prokletstvo) na cara Dušana, patrijarha Janićija II i na ceo srpski narod. Car Dušan je želeo da popravi odnose sa carigradskom patrijaršijom, ali važniji državni poslovi omeli su ga da svoju nameru izvede do kraja. U međuvremenu, 1354. umire prvi srpski patrijarh Janićije II, a na prestolu ga je zamenio patrijarh Sava IV.
Kada je 1364. godine Vizantiji zapretila velika opasnost od Turaka, carigradski patrijarh Kalist I, koji je i bacio prokletstvo na Srbe, uz saglasnost cara Jovana Paleologa dolazi. u Ser udovici cara Dušana, carici Jeleni, da preko nje i ćesara Uglješe potraži pomoć od Srba i ujedno da povede pregovore o izmirenju Carigradske i Pećke Patrijaršije. Kalist se međutim uskoro razboleo i umro u Seru. a prekinute pregovore nastavio je despot Uglješa koji je 1368. sve eparhije u svojim oblastima izdvojio iz Pećke Patrijaršije i vratio ih pod jurisdikciju carigradske patrijaršije.
Uglješa je ubrzo posle toga, zajedno sa bratom Vukašinom, poginuo na Marici 1371. Nakon Maričke bitke, upadi Turaka u srpske krajeve i niz drugih nesrećnih događaja, pojačavale su u narodu uverenje da je sve to posledica prokletstva, pa su mnogi osuđivali cara Dušana što se samovlasno proglasio carem i postavio patrijarha. Svetogorski starac Isaija, pokrenuo je akciju pomirenja. Dobivši pristanak od patrijarha i od kneza Lazara, Isaija odlazi u Carigrad. Vizantijski car Jovan Paleolog i patrijarh Filotej su primili izaslanstvo svetogorskih kaluđera i odlučili da skinu prokletstvo, a da se za sve to traži samo jedan uslov: da Srbi, ukoliko opet osvoje grčke oblasti, neće zbacivati s prestola grčke mitropolite i episkope koje zateknu u osvojenim krajevima.
Nakon Kosovske bitke, sa propadanjem srpske države, polako se gasila i samostalnost Pećke Patrijaršije. Sve oblasti Pećke Patrijaršije koje su Turci osvijili, oduzete su od nje i dodeljene Ohridskoj arhiepiskopiji, čiji je arhiepiskop živeo pod turskom vlašću već od kraja 14. veka.
U vreme austro-turskog rata krajem XVII stoleća Pećka patrijaršija je prošla kroz teška iskušenja. Pećka riznica je tada bila skrivena u jednom kubetu manastira Gračanice, ali su je 1688. godine Turci našli i opljačkali. Pominje se da je pećko blago bilo tako veliko da ga je devet konja odvuklo. Kada je patrijarh Arsenije III pobegao u Austriju 1689. godine, pećki paša Mahmud Begović opljačkao je sve što se u Patrijaršiji zateklo.