Manastir Žiča
,,Teško je i zamisliti razdoblje dugo osam vekova, a kamoli u njemu potpuno sagledati trajanje jednog manastira. A baš toliko je prošlo od podizanja Žiče, vreme ispunjeno neponovljivim poletom, na čijem početku stoji osnivanje srpskog kraljevstva i srpske crkve, vreme u koje su svu svoju moć i svoje duhovne snage utkali najznamenitiji i najumniji ljudi onoga doba, ali i vreme silnih razaranja i večitih obnova. Zato je Žiča, možda od svih naših manastira, postala simbol srpskog naroda, njegovih najsjajnih uspona i klonuća, njegovog upornog trajanja izmedju istoka i zapada i njegove neprekidne težnje savršenom i neprolaznom. Ima neke simbolike i u tome što je žička crkva posvećena Vaznesenju Hristovom, pa će biti nazivana ne samo Velika Crkva i Mati svim crkvama već i Dom Spasov, označavajući tako da je ona i mesto spasenja onih koji su je podigli i održali, koji su njoj živeli i svih onih koji su je čistog srca pohodili.
Iz monografije manastira Žiče,
Prof.dr Branislav Todić
Manastir Žiča se nalazi u srcu srednjovekovne srpske države, na samo nekoliko kilometara od Kraljeva. Značaj koji Žiča ima kao simbol srpskog nacionalnog identiteta i osnivanja države je neprocenjiv. Krajem XII veka, Stefan Nemanja se odriče prestola u korist svog sina Stefana i zapocinje monaški život. Ubrzo umire na Svetoj Gori, a njegov sin Sveti Sava prenosi mošti svog oca u Srbiju gde se vode sukobi izmedju izmedju njegove braće: Stefana i Vukana. Sveti Sava uspeva da ih pomiri i sa Stefanom donosi odluku da sagradi manastir Žiču.
Godine 1219. Žiča postaje sedište srpske arhiepiskopije, a Sveti Sava prvi srpski arhiepiskop, da bi već 1221. u njemu krunisao svog brata Stefana za prvog srpskog kralja. Ali spokojna vremena ne traju dugo. Manastir vrlo brzo strada od najezde Bugara i Tatara. Kralj Milutin (1282-1321) ga obnavlja, da bi samo stotinak godina kasnije manastir pod Turcima podelio sudbinu naroda. Malo se zna o Žiči u periodu turske vladavine, ali je poznato da je 150 godina bio bez krova. Koliki je značaj Žiča imala u srpskom narodu pokazuje i to da Karađorđe već u prvoj godini ustanka obnavlja manastir. Znaju to i Turci pa ga odmah po gušenju ustanka ponovo pale. Obnovljen je tek 1855. godine. Godine 1882. u Žiči je krunisan kralj Milan Obrenović.
Prema jednoj staroj legendi, povodom svakog krunisanja na Žiči su otvarana nova vrata kroz koja je na krunisanje mogao da uđe samo novokrunisan kralj posle čega bi bila zazidana. Otuda za Žiču naziv ,,sedmovrati hram”.